انواع روان درمانی – مجله مثبت زندگی

با توجه به اینکه همه انسان­ها دارای دو بعد روان و جسم هستند، انتظار می­رود که مانند جسم، روان انسان نیز بیمار شود و به درمان نیاز داشته باشد؛ به همین دلیل بررسی و آگاهی از انواع روان درمانی به افراد کمک می­کند که افزون بر جسم سالم، ذهن مطلوبی نیز داشته باشند.

هدف اصلی بررسی روش­های روان درمانی، کمک به حل مشکلات ذهنی یا عاطفی افراد است. شاید برایتان سوال باشد که روان درمانی چیست؟ روان درمانی و تکنیک‌های گفتگو محور در راستای برطرف کردن مشکلات، شیوه‌ای رایج در داستای بهبود شرایط بیمار بوده تا اختلالات رفتاری و عصبی فرد را برطرف کند. اغلب افراد به واسطه محرک‌های درونی و بیرونی دچار بروز مشکلاتی در رفتارها، افکار و احساسات خود شده و احساس پریشانی می‌کنند. در چنین شرایطی که فرد تعادل روانی ندارد و کنترل افکار خود را از دست می‌دهد، می‌توان سراغ شیوه‌های گفتار درمانی رفت و از فردی مجرب در این زمینه کمک گرفت که به عنوان رواندرمانگر مورد معرفی قرار می‌گیرد.ا

لبته روانشناسان و درمانگران نیز فرآیند کار خود را با چند نظریه روان درمانی پیش می­برند و سعی می­کنند که بر اساس آموزش­های انجام شده و منطبق با دانش خود، بهترین راه حل درمان را ارائه دهند. برای همین خوب است که هر فردی با انواع روش­های روان درمانی آشنا شود و از آن­ها در جهت بهبود کیفیت زندگی خود بهره ببرد. چرا که سرزندگی و شادابی روح و روان انسان منجر به برخورداری از یک زندگی سالم و مملو از آرامش خواهد شد.

روش­های روان درمانی

همان­طور که گفتیم روان درمانی شامل روش­های متعددی می­شود که هر کدام به نحوی با روح و روان انسان سروکار دارند؛ از جمله روش­های روان درمان می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

درمان شناختی رفتاری

از این روش برای شناخت رابطه بین رفتار یک فرد با افکار یا احساسات او استفاده می­شود. در واقع هدف کشف الگوهای فکری ناسالم و جایگزین آن­ها با الگوهای فکری مناسب و کارآمدتر است. به این صورت که جهت گفتگو در مسیر شناخت تاثیر الگوهای فکری مخرب بر روی رفتار و باورهای فکری فرد، پیش می­رود تا الگوهای فکری سازنده و مفید حاصل شوند.

حساسیت­زدایی

از این روش برای درمان افراد مبتلا به استرس پس از وقوع حادثه استفاده می­شود. درمان از طریق حساسیت­زدایی با استفاده از حرکات چشم پردازش مجدد یک تکنیک است تا فرد بخواهد و تروما یا واقعیت آسیب­زای خود را به خاظر آورد که در عین حال نیز حرکات خاصی را به وسیله چشمانش ارائه می­دهد. در واقع هدف مشاهده واکنش­های نامطلوب نشات گرفته از خاطرات دردناک است تا پس از تشخیص شدت درد، حساسیت­زدایی به مرور کم­رنگ­تر شود.

رفتار درمانی دیالکتیکی

یکی دیگر از انواع روان درمانی، رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) است که تقریبا مشابه درمان شناختی رفتاری عمل می­کند. اما درمان دیالکتیکی بیشتر بر تنظیم احساسات، ذهن آگاهی، پذیرش افکار و شناخت احساسات ناخوشایند تمرکز دارد. هدف از این روش، برقراری تعادل بین (لزوم به تغییرات) و (پذیرش مسائل) است تا از این طریق مهارت­های جدیدی برای کنار آمدن با مسائل شیوه­هایی برای آگاه­سازی ذهن حاصل شود.

مواجهه درمانی

یکی دیگر از انواع روش­های روان درمانی، مواجهه درمانی است که در آن تمرکز بر وسواس فکری عملی، اختلال استرس پس از سانحه و انواع فوبیا است که تاثیر منفی بر روح و روان دارند. در حقیقت، تمام تلاش موجهه درمانی شناخت منشا اضطراب است تا فرد را با آن مورد مواجه کرده و سپس راه حلی برای درمان ارائه دهد.

درمان مبتنی بر ذهن­ سازی

به منظور درمان اختلال شخصیت مرزی، درمان مبتنی بر ذهن سازی (MBT) می­تواند راهکار خوبی باشد که روشی موسوم به ذهنیت آفرینی این نوع درمان را کنترل می­کند. در این روش ذهن سازی صورت می­گیرد تا به شخصی که مبتلا به اختلال مذکور است، احساس هویت شخصی القا شود و در نهایت بتواند با دیگران ارتباط برقرار کند.

درمان روان پویشی

یکی دیگر از روش­های روان درمانی موثر، رمان روان پویشی است که در آن به بیمار کمک می­شود تا با الگوهای رفتاری منفی ناشی از تجربیات گذشته، مبارزه کند. یعنی زمانی که فرد متوجه شود تجربیات گذشته او منجر به پدید آمدن الگوهای رفتاری و احساسی ناخوشایند شده­اند، به نحو صحیح آموزش می­بیند تا بر این الگوهای مخرب غلبه کند.

درمان به کمک حیوانات

در این روش فرد برای درمان روح خود مدتی را با یک حیوان خانگی آموزش دیده می­گذارند تا مشکلات روانی او به مرور کم­رنگ­تر شوند. همچنین که ارتباط با حیوانات خانگی منجر به کاهش اضطراب می­شود و استرس ناشی از حوادث مختلف را تا حد زیادی از بین می­برد.

درمان هیجان مدار

درمان هیجان مدار برای افسردگی، تروما، اضطراب اجتماعی، مشکلات بین فردی، اختلالات اشتهایی، مسئل مربوط به رابطه و.. روش بسیار مناسبی است که در آن سعی می­شود که آگاهی لازم نسبت به احساسات موجود شکل بگیرد. نتیجه این روش درمانی نیز رفع تعارضات احساسی و تنظیم آن­ها است.

خانواده درمانی

یکی از بهترین و موثرترین راهکارها برای درمان، خانواده است؛ عموما افرادی که خانواده حمایتگری دارند که در حل مشکلات مختلف به آن­ها کمک می­کنند، موفق­تر هستند و درمان ساده­تر و سریع­تری را تجربه می­کنند. تفاوتی نمی­کند که مشکل چه باشد، از اختلالات سوء مصرف زیادی گرفته تا وسواس فکری عملی و.. با حمایتو آگاهی مناسب خانواده، قابل درمان خواهد بود.

درمان مبتنی بر ذهن آگاهی

در واقع منظور از ذهن آگاهی، تمرین برای حضور در لحظه است که با هدف تشویق فرد به مشاهده و پذیرش مسائل به همان صورت که هستند، می­انجامد. طبق تحقیقات انجام شده درمان مبتنی بر ذهن آگاهی حتی برای تسکین و کاهش اضطراب و افسردگی افراد مبتلا به سرطان نیز موثر بوده است. به صورت کلی این روش برای افسردگی، اکسیزوفرنی، درد، اضطراب و استرس بسیار مناسب است.

هنر درمانی

یکی از بهترین و موثرترین انواع روان درمانی، هنر درمانی است که در آن هدف درگیر کردن ذهن از طریق روش­های متعدد است تا مواردی چون توان شناختی، بهبود عملکرد حرکتی، تقویت قدرت و توان عاطفی، بهبود مهارت­های اجتماعی و بهبود عزت نفس و خودآگاهی رخ دهد. لذا هدف اصلی این شیوه از درمان روان، برطرف کردن درگیری­های ذهنی و پریشانی­های فرد است.

در نهایت لازم است ذکر کنیم که انواع روان درمانی برای افرادی که می­خواهند از مشکلات­شان عبور کنند و سلامت روانی به دست بیاروند، بسیار کارآمد و مفید است. البته به منظور درمان اصولی، لازم است در خصوص هر روش به صورت کامل تحقیق کنید و بر اساس شخصیت خود و متغیرهای فردی، مورد مناسب خود گزینش کنید. در صورت مطمئن نبودن از نوع درمان و حاد بودن شرایط روحی، پیشنهاد می­شود که حتما با روانشناس یا روانپزشک مربوطه صحبت کنید.